Nguyên tắc sử dụng gia vị và bí kíp tẩm ướp gia vị ngon như đầu bếp 5 sao

Nguyên tắc sử dụng gia vị và bí kíp tẩm ướp gia vị ngon như đầu bếp 5 sao được Học Viện Ẩm Thực tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc yêu bếp.

Xem thêm: Hé lộ tuyệt chiêu xào bò của đầu bếp Mỹ để thịt dai vừa, đậm vị, mềm ngon

Gia vị là một phần không thể thiếu để tạo nên các món ăn ngon. Nghệ thuật tẩm ướp gia vị vô cùng phong phú và đa dạng. Nắm rõ được các bí quyết tẩm ướp gia vị, bạn có thể trở thành một đầu bếp tài ba.

Nguyên tắc sử dụng gia vị và bí kíp tẩm ướp gia vị ngon như đầu bếp 5 sao 2

5 nguyên tắc sử dụng gia vị

Trong nghệ thuật ẩm thực, gia vị là thứ vô cùng cần thiết và không thể thiếu. Người Pháp, được coi là “đầu bếp của thế giới” đã tổng kết lại 5 nguyên tắc mà các bà nội trợ nên “chấp hành” khi sử dụng gia vị.

1. Để khử hoặc giữ mùi

Khi nấu các món ăn có nhiều chất tanh, bạn cần cho nhiều gia vị có thể khử mùi. Trong trường hợp này, chất cay sẽ là sự lựa chọn tốt nhất. Ngược lại, khi chế biến các món ăn từ thực liệu là thịt gà, thịt vịt hay các loại rau thì cần giữ nguyên chất thơm ngon đặc biệt của từng loại thực phẩm, bạn không được cho nhiều gia vị để giữ được mùi vị riêng của chúng.

2. Phù hợp với cách chế biến thức ăn

Tùy cách chế biến từng món ăn mà bạn phải lựa chọn gia vị cho phù hợp. Gia vị của món ninh hay hầm khác hẳn với món quay hoặc rán. Bạn không thể cho các loại bột tẩm vào trong món quay hay rán vào nồi thức ăn đang được xào hoặc ninh hầm được.

3. Phù hợp với khẩu vị của mọi người

Một bữa ăn thành công là khi mỗi người thưởng thức cảm thấy thích và hài lòng, là đáp ứng được khẩu vị của từng cá nhân. Vì vậy, ngoài việc căn cứ vào khẩu vị chung, bạn cũng cần lưu ý khẩu vị riêng của mỗi thành viên trong gia đình. Có người thích cay, người thích chua, người lại thích ngọt… để điều chỉnh tăng giảm các loại gia vị cho phù hợp.

4. Dùng gia vị theo thời tiết

Thử tưởng tượng giữa cái nắng nóng oi ả của mùa hè, bạn được phục vụ một bát canh thật nóng với thật nhiều gia vị cay. Điều đó chỉ khiến bạn từ chối món ăn mà thôi. Vẫn biết, nghệ thuật ẩm thực ở mỗi vùng miền và thời tiết chính là yếu tố quan trọng làm nên sự khác biệt này.

Thời tiết đã “can thiệp” khá nhiều vào khẩu vị của con người, vì thế bạn phải căn cứ vào thời tiết để sử dụng gia vị cho hợp lý. Trời mùa đông, bạn nên thiên về các món ăn như cay, ngọt… Khi nắng nóng bạn chỉ cần làm các món ăn thanh, nhẹ, mát dễ tiêu như luộc, hầm, nấu canh với vị chua chua.

5. Cách sử dụng mì chính

Theo một số nghiên cứu khoa học thì bạn chỉ nên sử dụng mì chính khi nước nóng khoảng 70 – 80 độ C, ở nhiệt độ này, mì chính sẽ tan tốt nhất. Nếu cho mì chính vào món ăn đang ở mức nóng quá, mì chính sẽ biến thành chất có hại. Các món nguội ăn sống như rau trộn, nộm không nên cho mì chính vì nhiệt độ thấp mì chính khó tan và hầu như không có tác dụng.

Các món hấp, luộc, xào, tái và các loại nhân bánh cũng không nên cho mì chính để tránh trong quá trình gia nhiệt sẽ làm mì chính biến thành chất gây hại. Cần nhớ là không nên lạm dụng mì chính trong các món ăn vốn có độ ngọt như cá, tôm, vịt… bởi mì chính sẽ làm giảm đi mùi vị thơm ngon vốn có của chúng.

Trình tự tẩm ướp gia vị

Mỗi loại thực phẩm lại cần những gia vị riêng nhưng đều theo nguyên tắc chung về trình tự tẩm ướp.

Tẩm ướp thực phẩm theo trình tự mặn – ngọt – thơm – cay

Nhiều người không chú trọng thứ tự ướp của các loại gia vị. Họ chỉ đơn thuần nhớ đến món nào là cho món đó vào. Việc này làm thực phẩm không thẩm thấu một cách tốt nhất.

Bạn nên ướp theo trình tự để giúp thực phẩm đạt hương vị mong muốn sau khi nấu và thẩm thấu một cách tốt nhất. Cách này còn giúp chúng ta không bỏ sót hay quên ướp một loại gia vị nào đó.

Mặn: muối, hạt nêm, nước mắm…

Ngọt: đường, bột ngọt, mật ong…

Thơm: hành tím, tỏi băm, rượu, tiêu, mè, cùng các loại lá thơm…

Cay: ớt, sa tế…

Không mùi: một số món cần ướp với dầu ăn, trứng hoặc bột mì, đây là ba loại “gia vị” khá đặc biệt, bạn nên cho vào cuối cùng.

Lưu ý:

Nếu tẩm ướp thực phẩm số lượng nhỏ, bạn có thể ướp trực tiếp. Bạn nên trộn lên một lần trước khi ướp một loại gia vị khác vào, như vậy gia vị sẽ đều hơn. Nếu lượng thực phẩm cần ướp lớn, bạn nên trộn đều các loại gia vị vào một chén, sau đó rưới lên thực phẩm, nó sẽ giúp thịt thấm đều nước ướp hơn.

Thời gian và liều lượng trong tẩm ướp thực phẩm

Đối với từng loại thực phẩm và tùy theo món ăn sẽ có thời gian tẩm ướp khác nhau. Thông thường:

Thịt lợn, gà: Ướp trên 30 phút (miếng to)

Thịt bò, cừu: 10 phút với thịt nguyên khối

Thịt thái lát hoặc thịt băm: dưới 5 phút hoặc không ướp (nêm gia vị trực tiếp khi nấu)

Cá: 15 – 20 phút. Cá biển có độ mặn tự nhiên nên ướp ít muối hơn cá sông.

Hải sản: Tôm còn nguyên vỏ, mực lá dày: từ 15-30 phút, không quá 1 tiếng. Tôm bỏ vỏ, mực ống: 5-10 phút hoặc không ướp. Riêng bạch tuộc không nên ướp quá 15 phút vì bạch tuộc sẽ ra nước ăn mất ngon.

Củ quả: Rắc gia vị trước khi đút lò nướng.

Bạn hay nghĩ rau củ không cần thiết phải ướp trước khi nướng, nhưng thật sự một vài loại rau củ nếu được nhúng sơ qua với nước sốt BBQ trước khi nướng sẽ rất thơm ngon và thấm vị.

Một số loại rau củ nên ướp sơ trước khi nướng (dưới 5 phút): đậu bắp, hành tây, ớt chuông, dứa (thơm), nấm mỡ… Riêng nấm đông cô và khoai tây trong khi nướng bạn rắc lên một ít muối, tiêu là đã rất ngon rồi.
Nước ướp thích hợp cho các loại rau củ: Hỗn hợp tỏi, sả băm, một ít dầu ăn và sa tế tôm. Đơn giản hơn, bạn có thể tận dụng luôn nước ướp thịt để ướp rau củ (dĩ nhiên thời gian ướp sẽ ngắn hơn nhiều so với thịt).

Ướp bằng muối

Không phải cứ ướp muối bừa là được đâu nhé. Trong nấu ăn có nhiều loại muối, được phân loại theo kích cỡ và vị mặn của từng loại. Thông thường các đầu bếp chuyên nghiệp hay sử dụng muối ăn (kosher salt) để tẩm ướp thịt và muối biển (sea salt) để ướp cá và hải sản. Chú ý bạn tuyệt đối không nên sử dụng muối tinh (muối i-ốt) trong tẩm ướp thời gian dài vì chúng có độ mặn cao, lại dễ thẩm thấu làm thực phẩm ra nước và bị khô.

Ướp bằng bột ngọt

Có nhiều quan điểm sai lầm khi cho rằng sử dụng bột ngọt (mì chính) trong nấu ăn gây hại đến thần kinh và sức khỏe. Đó là một quan điểm hoàn toàn sai lầm! Đã có những bài nghiên cứu uy tín cho chúng ta thấy rằng bột ngọt chỉ biến thành hóa chất gây hại khi được đun nấu ở nhiệt độ trên 300 độ C, và trên thực tế ngay cả dầu chiên khi sôi cũng chỉ đạt mức 270 độ C.

Trong nấu nướng, nếu biết sử dụng đúng cách và đúng liều lượng, bột ngọt sẽ trở thành một loại gia vị tuyệt vời. Bột ngọt ngoài tác dụng trung hòa vị mặn của muối, chúng còn có tác dụng làm mềm thịt một cách đáng ngạc nhiên. Cho khoảng 1/4 thìa nhỏ bột ngọt vào 200 g thịt ướp trong 10-15 phút, món thịt của bạn sẽ mềm hơn và đảm bảo điều đó sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.

Ướp bằng mật ong

Thịt gà rất hợp với mật ong, làm dậy mùi vị ngon tuyệt.

Bạn hay thắc mắc tại sao các món sườn nướng ở ngoài thường có mùi thơm rất đặc biệt không giống với thịt nướng ở nhà bạn làm? Câu trả lời là do họ sử dụng mật ong trong tẩm ướp thịt. Mật ong tạo độ ngọt tự nhiên cũng như làm tỏa hương thơm của miếng thịt khi nướng. Cho 1 – 2 thìa canh mật ong/200 g thịt ướp trong 30 phút trở lên sẽ cho hiệu quả tốt nhất. Ngoài ra trong khi nướng bạn có thể quết một lớp mật ong mỏng lên bề mặt thịt.

Lưu ý:

Mật ong chỉ phù hợp nhất với các loại thịt lợn, gà, với các loại thịt đỏ (bò, cừu) bạn nên ướp bằng đường sẽ ngon hơn.

Ướp bằng rượu trắng và gừng

Rượu trắng và gừng giúp khử mùi tanh của cá và hải sản. Những loại cá biển và hải sản có mùi tanh tự nhiên khiến món ăn mất ngon khi thưởng thức. Để khử mùi tanh, hôi của chúng, bạn có thể cho thêm gừng và rượu vào nước ướp.

Đối với cá: Gừng đập dập, chà xát lên bề mặt da cá. Hoặc bạn có thể rưới một muỗng canh rượu trắng và đặt vài lát gừng xắt mỏng lên trên cá khi hấp.

Đối với hải sản khác như bạch tuộc, mực: Rửa sạch với ít nhất 3 muỗng canh rượu trắng, nước đá lạnh, 1 củ gừng đập dập trước khi ướp.

Ướp bằng nước ép táo và lê

Nước ép lê táo giúp làm mềm thịt. Đây là công thức tẩm ướp thịt của người Hàn. Người Hàn hay dùng nước ép lê, táo để làm món sườn nướng.

Nếu đã xem chương trình ẩm thực Hàn Quốc chắc hẳn bạn sẽ rất thích thú với những miếng thịt nướng thơm ngon và mềm mại tới bất ngờ. Bí quyết tẩm ướp thịt nướng của người Hàn rất đơn giản: họ sử dụng nước ép trái cây trong tẩm ướp thịt, đặc biệt là nước ép lê, táo. Chính axit nhẹ trong các loại trái cây làm mềm và tạo độ ngọt tự nhiên cho thịt. Bí quyết này đặc biệt phù hợp với những loại thịt đỏ như thịt bò, bê, cừu…

Cách lấy nước trái cây không dùng máy ép: Bào mỏng hoặc băm nhỏ trái lê, táo. Sau đó lấy một miếng vải mỏng (bạn có thể sử dụng loại khăn mùng trắng dành cho trẻ em), cho lê táo vào và vắt lấy nước. Ướp nước ép lê táo với thịt trong ít nhất 20 phút, bạn sẽ thấy sự khác biệt của thịt sau khi nướng.

Ướp bằng dầu olive và dầu ăn thường

Nhiều người cho rằng sử dụng dầu ôliu luôn tốt hơn dầu ăn thông thường. Thật ra điều đó không đúng với việc tẩm ướp thực phẩm. Đối với ướp các loại thịt, sử dụng dầu ăn là tốt hơn cả. Bởi vì dầu ôliu chỉ thích hợp ăn sống (dùng để trộn các món salad) hoặc trong chiên xào với thời gian ngắn.

Dầu oliu dễ bị ôxi hóa khi tiếp xúc ngoài không khí và ánh sáng. Đó là lý do vì sao những chai dầu ôliu thường được đựng trong chai thủy tinh tối màu. Do vậy, tốt hơn cả là bạn nên sử dụng dầu ăn trong tẩm ướp để đạt hiệu quả tốt nhất.

Không phải loại thực phẩm nào cũng cần được tẩm ướp

Cá hồi chỉ cần ướp nhẹ nhàng cũng đủ ngon. Có một nguyên tắc trong giới đầu bếp: “Thực phẩm càng đắt tiền thì việc tẩm ướp càng đơn giản”. Một số loại thực phẩm vốn dĩ đã có hương vị thơm ngon, bạn nên hạn chế tẩm ướp hoặc chỉ ướp trong thời gian ngắn. Vì đôi khi gia vị sẽ làm át đi mùi vị thơm ngon tự nhiên của thực phẩm.

Một số loại thực phẩm không nên ướp (hoặc chỉ ướp thật đơn giản với muối, tiêu/ cho gia vị trực tiếp khi nấu): thịt bò xắt lát, cá hồi phi lê, cá tuyết, tôm hùm, các loại nấm đắt tiền, các loại sò, hàu.

Một vài bí quyết nấu ăn ngon chia sẽ đến mọi người

Nấu cháo: Muốn cháo không bị trào ra ngoài nồi khi sôi, cho vào cháo một ít dầu ăn, mùi vị càng thơm ngon hơn.
Nấu cơm: Nên đun sôi nước trước khi cho gạo vào vì trong nước máy có chất làm cho hao tổn vitamin B1 trong gạo.
Luộc mì sợi: Không nên để nước sôi sùng sục mới cho mì vào vì như vậy mì chín không đều. Nên cho mì vào lúc nước bắt đầu nổi bọt lăn tăn, đảo qua vài lần, đậy vung cho tới khi sôi rồi đổ thêm ít nước lạnh, sau khi nước sôi lại thì nhắc xuống.
Xào thịt, cá: Nên dùng dầu thực vật, vì trong dầu có chất khử mùi tanh, còn xào rau thì nên dùng mỡ heo, rau xào sẽ thơm, ngon và đẹp mắt hơn.
Nêm muối: Nếu là các loại củ thì nên nêm muối sớm hơn để muối thấm vào, còn nếu là rau thì nêm trước khi nhắc xuống để giữ được các chất dinh dưỡng và rau không bị nhũn.
Nêm xì dầu: Nếu nêm sớm món xào sẽ có vị chua vì lượng đường trong xì dầu bị phân giải khi gặp nhiệt độ cao, nên nêm xì dầu trư ớc khi nhắc xuống.
Nêm bột ngọt hợp lý: Sau khi đã múc đồ ăn ra tô hoặc đĩa (còn nóng) thì mới nêm bột ngọt, nêm sớm sẽ gây ra chất độc hại cho sức khoẻ. Không nên cho trực tiếp bột ngọt vào thức ăn mà nên hòa tan vào một ít nước xào hoặc nước canh rồi mới trộn chung vào.
Cách nêm các gia vị: Theo nguyên tắc loại nào lâu thấm thì nêm trước. Ví dụ như phải nêm muối và đường thì đường nêm trước rồi mới tới muối, sau đó là giấm, xì dầu, nước mắm, cuối cùng là bột ngọt. Các gia vị có mùi hư ơng đặc trưng như xì dầu, nước mắm thời gian nấu càng ngắn càng tốt.
Dùng nước khi chiên, xào: Khi xào thịt, phải đảo nhanh tay và chế thêm chút nước, thịt sẽ mềm và ngon hơn. Còn khi chiên có thể pha nước vào dầu theo cách: đun sôi 3 phần nước rồi đổ một phần dầu từ từ vào, chờ khi dầu đã nổi hoàn toàn trên mặt nước thì bỏ đồ cần chiên vào.
Cách chưng, hấp cá: Ðập một quả trứng và thoa đều lên cá, cá sẽ hấp thụ các chất trong trứng và thức ăn trở nên ngon, bổ hơn.
Rán cá không dính chảo: Nếu không có chảo chống dính bạn làm sạch cá và để ráo nước. Trước khi rán, bạn cho cá lăn qua đĩa xì dầu rồi để tiếp cho cá khô ráo. Khi rán để dầu nóng rồi thả cá vào chảo. Làm như vậy cá không tiết ra nước khi tiếp xúc với dầu nóng và không làm cá bong tróc da mà dính chảo.

Chúc các bạn nấu ăn thành công!